Formula 1'in Kara Haftasonu ve Yaşamış En Hızlı Adam: The Real Rainman Ayrton Senna

1 Mayıs motorsporları ve bilhassa Formula 1 tutkunları için senenin en kara günlerinden biridir.Bu 1 Mayıs aynı zamanda Peloton & Paddock'un yayın hayatının da ilk 1 Mayısı olacağı için bu güne özel birşeyler karalamamam mümkün değildi.Seçimim sadece Ayrton Senna'yı anlatmaktansa 1994 Imola Grang Prix haftsonunda yaşananların, Roland Ratzenberger ve Ayrton Senna'nın tarihi yarışlarınından kesitlerin ve söyledikleri sözlerin, ölümlerinin ardından motorsporları ve Formula 1'in geleceğine yaptıkları etkinin ve onların ardından yarış dünyasındaki isimlerin fikirlerinin yer aldığı bir derleme yazısı oluşturmak olacak, beğenmeniz dileğiyle...

Bölüm 1 - Lanetli Haftasonu: 1994 Imola Grand Prix
Aslında olacak olan herşey habercileriyle birlikte gelmiş gibiydi.Bu haberci bilimsel bir sebep-sonuç ilişkisinden çok benim gibi her konuya rasyonalist bakan beyinlerde bile sonradan ilahi açıklamalara sebep olabilecek tesadüflerin bir zinciri gibiydi adeta. 

29 Nisan günü yapılan Cuma antremanları sırasında Rubens Barrichello'nun Jordan'ı 225 km hızla Variente Bassa virajına girerken lastiklerin kerblere teması sonucunda havanlamaya başlar.Araç havada bir kaç takla attıktan sonra pist kenarındaki lastik bariyerlere ters olarak çakılır.Pistteki medikal ekibin olay yerindeki müdahalesiyle Barrichello bilinci kapalı halde araçtan çıkarılır ve hastaneye kaldırılır.Rubens Barrichello cumartesi günü taburcu edilir ancak burnunda bir kırık ve kolunda bir alçı ile.

Sıralama turlarının yapılacağı cumartesi gününe gelindiğinde takvim yaprakları 30 Nisanı gösteriyordu.Seansın bitimine 20 dakika kala Simtek Racing'in çaylak Avusturyalı'sı Roland Ratzenberger Acque Minerali şikanındaki kerblere çok sert çarpması sebebiyle ön kanadını kırar, Ratzenberger pite girmek yerine tur atmaya devam etmeyi tercih eder.Bir sonraki turda ön kanadındaki kırık nedeniyle Villenueve virajını alamaz ve 306 km hızla virajın dışındaki beton bariyerlere dik açıyla çarpar.Aracın pilot bölümü hasar almasa da çarpmanın şiddetiyle Ratzenberger'in kafatasında kırık oluşmuştur.Dönemin Formula 1 doktoru Prof. Sid Watkins kaza yerinde ilk müdahaleyi yapar ve ardından Ratzenberger hastaneye kaldırılır.Kaza ardından 25 dakika durdurulan sıralama seansı yeniden başlatılır.Sıralamalar devam ederken hastaneden gelen haber şok etkisi yaratır, Ratzenberger çarpmanın etkisiyle geçirdiği travma sebebiyle hayatını kaybetmiştir.Ratzenberger 1982 Kanada Grand Prix'inde hayatını kaybeden Ricardo Paletti'nin ardından bir yarış hafasonunda hayatını kaybeden ilk Formula 1 pilotu ve 1986 yılında Paul Ricard pistinde test sürüşü yapan Brabham pilotu Elio de Angelis'in ardından bir Formula 1 aracı içerisinde hayatını kaybeden ilk Formula 1 pilotu olmuştur.

Pazar sabahı yarış için hazırlıklar yapılırken muhtemelen padoktaki kimse cuma ve cumartesi günü yaşanaları gölgede bırakabilecek derecede büyük bir facianın yolda  olduğunu tahmin edemezdi.Daha yarışın startının verilmesiyle aracının motoru çalışmayan J.J. Letho pist üzerinde kalır.Arka bölümden kalkan ve Letho'yu yeterince erken farkedemeyen Pedro Lamy Letho'nun aracına arkadan çarpar.Çarpmanın etkisiyle araçlardan kopan lastikelr ve karbon fiber parçaları seyircileri koruyan bariyeri aşar dokuz kişinin yaralanmasına sebep olur.Yarış kontrol bunun üzerine pistteki parçaların temizlenmesi için güzenlik aracını piste sokar.Güvenlik aracı periyodunun bitiminden iki tur sonra Tamburello virajına doğru ilerleyen Ayrton Senna 306 km hızla viraj dışındaki duvara doğru yol alır, aracın hızı çakıl havuzunun etkisiyle 211 km2ye kadar düşer ancak beton duvara çarmaktan kurtulamaz.Kazanın ardından kırmızı bayrak sallanır ve Prof. Sid Watkins Senna'ya ilk müdahaleyi yapar ve ardından Senna helikopter ile Bologna yakınlarında ki Maggiore Hastanesine nakledilir.Yarışa tekrar star verildiğinde kazanın üzerinden 37 dakika geçmiştir.Finishe 10 tur kala pitten çıkan Minardi sürücüsü Michele Alboreto'nun aracından fırlayan arka lastik iki Ferrari ve bir Lotus mekanikerinin yaralanmasına sebep olur.Mekanikerler tedavi için hemen hastaneye kaldırılır.Michael Schumacher, Nicola Larini ve Mika Hakkinen'in önünde finishi geçeriek 1994 sezonunda ki ilk üç yarıştan galibiyetle ayrılır.Nicola Larini ise kariyeinin ilk ve tek podyumuna ulaşır.Yarışın ardından yapılan podyum seramonisinde hayatını kaybeden Rolad Ratzenberger ve diğer kazalar nedeniyle şampanya patlatılmaz.Yarışın finishinden 2 saat 20 dakika sonra basın karşısına geçen Dr. Maria Teresa Fiandri, Senna'nın hayatını kaybettiğini açıklar.Yapılan otopsiye göre Senna'nın ölüm sebebi aracın süspansiyonundan kopan bir parçanın kaskını ve kafatasını delerek verdiği zarardır.Senna'nın ölüm saati ise 14:17 olarak açıklanır, Senna kaza anında hayatını kaybetmiştir.


Ölümlerinin Ardından Senna ve Ratzenberger Hakkında Söylenenler

''Senna bize sadece hayallerimizde görebileceğimiz standartlar koydu.'' - Derek Warwick

''Imola pisti çalışanlarından biri Senna'nın kokpitinde bir Avusturya bayrağı bulmuştu.Eğer yarışı tamamlayabilseydi o bayrağı önceki gün hayatını kaybeden Avusturya'lı pilot Roland Ratzenberger anısına dalgalandıracaktı.'' - Steve Machett(1990 - 98 Benetton Mekanikeri)

''Senna değişik bir insandı.Bir yarışta kaza yapan Eric Comas'ı kurtarmak için kazanmayı hiçe sayarak, yarış içinde aracını durdurup ona yardım etmek için yanına gitmiştir.Bunu da sahibi olduğu rekorların biri olarak yazabiliriz.Kurtardığı toplam pilot sayısı: 1.'' - Martin Brundle

Jeremy Clarkson'a göre tarihin en iyi pilotu Gilles Villeneuve'dür, fakat Top Gear'ın hazırladığı Senna bölümünde şunu fark eder: ''Villeneuve bazı yarışlarda olağanüstü sürerken, Senna ise otomobile her oturduğunda harikadır.'' 

''O kağıt üzerinde bir aracı rakibinden bir saniye daha yavaş da sürebilirdi.Böyle bir durumda rakibinizi mağlup edemeyeceğinizi düşünürsünüz.Pilotların %99'u bunu kabul edecek ve diyeceklerdir ki 'Haftaya yeni bir motor ile beraber yine burada olacağız.'Ayrton böyle değildi.O 'en hızlı olabilirim' diye düşünür ve bunu yapardı da.Hayal kurmuyordu.Sadece yapıyordu.'' - Gerhard Berger

''Ona karşı yarışabildiğim için kendimle gurur duyuyorum.O bir profesyonel olarak saygı duyduğum tek pilot, Senna'nın onuruna bir daha asla Formula 1 aracı koltuğuna oturmayacağım.'' - Alain Prost

''Senna'nın hayatı bir örnektir.Bu sporu bu kadar çok seven ve emeğinin meyvelerini alan bir pilottu.Dünya en büyük pilotlarından birini kaybetti.Formula 1'in onsuz tadı olmayacak'' - Emerson Fittipaldi

''Senna çok özel bir kişiliği olan, zeki cesaretli ve diğer sürücülerden çok farklı olan bir pilottu.'' - Ron Dennis

''O'nu kaybetmeye alışmış olmak imkansız.O'nu tanıyan herkes çok özel birini kaybettiğinin farkındadır.'' - Frank Williams

''Senna bir dahi.Dengesizliğin doğru tarafında durduğunu ama çok uçlarda gezindiğini söyleyebilirim.Her defasında bu işten paçasını çok zor sıyırıyor ve bu da beni korkutuyor.'' - Martin Brundle

''94 için konuşuyorum.Yaşasaydı Senna şampiyonluğu kazanırdı.Bu şampiyonluğu O'na vermek isterdim.O bu güne kadar gelmiş geçmiş en iyi sürücüydü.O'nun gelecekte daha neler yapabileceğini asla bilemezsiniz.'' - Michael Schumacher

''Ayrton ile çalıştığım dönem teknoloji açısından büyük farklılıklara sahipti.Senna ile çalıştığım dönemde henüz telemetre sistemi yoktu ve kullandığımız birkaç veri toplama sistemini bugünkü telemetre ile karşılaştırmak mümkün değil.O nedenle pilotlar hem en hızlı turları atmaya çalışıyorlardı hem de pist üzerinde aracın verdiği tüm tepkileri hafızalarında tutup bize aktarmak zorundaydılar.Bu açıdan değerlendirdiğimde evet Senna inanılmaz bir pilottu.Ne sorarsanız sorun pistin her tarafını metre metre viraj viraj cevaplardı.İnanılmaz derecede mükemmeldi ve mükemmeliyetçi olmamızı beklerdi.Bazen kazandığımızda bile kendimizi rahat hissetmezdik.'' - Bernard Dudot

Senna Hakkında Bilinmeyenler ve Tarihi Diyaloglar

Senna bir yarış öncesi McLaren takım patronu Ron Dennis'le bir diyaloğa girer:

 ''Bugün bu araç finih göremez, motordan tuhaf sesler geliyor.''

Ron Dennis ''otomobilin hiç bir sorunu olmadığını ve ayarlarının mükemmel olduğunu'' söylesede McLaren-Honda mekanikerler tarafından baştan sona tekrar kontrol edilir ve bir aksaklık tespit edilmez.Araç yarışa çıkar ancak motor arızası nedeniyle finish göremez yapılan kontrollerde arızanın sebebi açıklanamaz ancak Senna zaten biliyordur.

30 Nisan 1994 günü Roland Ratzenberger hayatını kaybettikten sonra o dönemde Formula 1 pist sağlık ekibinin başında olan Profesör Sid Watkins anılarında Ayrton Senna'nın, ölüm haberine tepkisini "Ayrton yıkılmıştı ve omuzumda ağladı." şeklinde aktardı.Watkins "Daha ne yapman lazım? Üç defa şampiyon oldun, açık farkla en hızlı sürücüsün.Hadi burada bırak ve balık tutmaya gidelim" diyerek Senna'yı yarışmamaya ikna etmeye çalıştığını; ancak onun "Sid, bizim kontrolümüzde olmayan şeyler var. Yarışı bırakamam, devam etmeliyim." şelinde karşılık verdiğini yazdı."

Senna bazen çok ileri gittiğini itiraf ediyordu.1988 Monaco GP'sinde pole pozisyonunu aynı aracı kullanan takım arkadaşı Prost'un yaklaşık 2 saniye önünde kazanınca sıralamaların ardından yaptığı açıklamada bilincini yitirdiğini ve çok korktuğunu söyledi: ''Tur boyunca bir tünelde gibiydim, sanki başka bir boyuttaydım.Kendime gelince yavaşlamaya başladım.''.

İngiliz polisi Senna'yı İngiltere GP'si öncesi aşırı hızdan durdurur. 

Polis sorar : ''Ne yaptığını sanıyorsun 200 kmh ile gidiyorsun Kendini Mansell mı sanıyorsun?'' 

Senna cevap verir : ''Hayır Senna....''  

''İmola'da bir hafta sonu hatırlarım, sıralamalarda bir tur Senna bir tur ben en hızlı zamanı yapıyorduk.Artık son lastik setine gelmiştik.Pitte Senna arabasından indi yanıma geldi ve ''Bu iş tehlikeli olmaya başladı ama sen bilirsin benim açımdan sorun yok'' dedi.'' - Gerhard Berger

Senna'nın Formula 1 kariyeri boyunca padoktaki en yakın arkadaşı McLaren'de yarıştığı dönemde takım arkadaşı Gerhard Berger'dir.Berger deyim yerideyse bir eşek şakası uzmanı olarak tüm boş vaktini Senna'yla uğraşmakla geçirir ve ikinin arasında geçen ilginç olaylardan bazıları:

- Monza'da bir helikopter yolculuğu sırasında Senna, Berger'e yeni özel yapım çantasını göstererek, çantanın karbon fiber malzemeden yapıldığını ve parçalanamaz olduğunu söyler.Berger de bunu kanıtlamak için Senna'nın çantasını kaptığı gibi helikopterden aşağıya atar.Çanta daha sonra sağlam bir şekilde bulunur, Berger çok eğlenmiştir.

- Monza'da ki olayın ardından, Avustralya'da bir otelde, Berger Senna'nın yatağını hayvanlarla doldurur.Senna delirir ve Berger'e "1 saattir odamdaki 12 kurbağayı yakalamaya çalışıyorum." diye çıkışır.Berger'in Senna'ya cevabı ise "Yılanı da buldun mu peki?" olur.Berger'in olayla ilgili yorumu "O'nun hayvanları sevdiğini düşünüyordum, yanılmışım." demek olur.

- Senna bu iki olayın intikamını almakta gecikmez.Berger'in otel odasının havalandırmasına en kokulu fransız peynirlerini koyarak Ona yaptıklarının karşılıksız kalmayacağını gösterir.

- Japonya'da gerçekleşen bir diğer olayda, Senna ve arkadaşı Maurício Gugelmin, Berger'in ayakkabılarını tıraş kremiyle doldurur.Berger, o akşam smokininin altına spor ayakkabılarını giyerek bir yemeğe katılmak durumunda kalır.

- Ayakkabı olayının ardından intikam olarak Berger'in Senna'nın pasaport resmini değiştirmesi ve bunun neticesinde Senna'nın Buenos Aires havaalanında 24 saat boyunca yetkililer tarafından tutulmasıyla sonuçlanan olay ise ikilinin arasında geçen olayların muhtemelen en bilineni.Ron Dennis'in yaptığı açıklamaya göre, Berger'in pasaporta yapıştırdığı fotoğraf bir erkek cinsel organı fotoğrafıydı

- Berger'in bu şakasına Senna'nın verdiği karşılık oldukça masum sayılır.Berger'in bütün kredi kartlarını süper yapıştırıcıyla tek parça haline getirmekle yetinmiştir Senna.

Ayrton Senna'nın ölümü ikili arasındaki bağın kopmasına neden olmamıştır.Gerhard Berger, Ayrton Senna'nın yeğeni olan Williams pilotu Bruno Senna'nın menajerliğini ve danışmanlığını yürütmektedir.

Aryton Senna'nın Tarihi Sözleri ve Röportajları

"Yarışlar ve rakiplerle mücadele benim kanımdadır, benim bir parçamdır.Eğer bir gün, hayatıma mal olacak bir kaza geçirirsem, tek isteğim her şeyin hemen, bir anda olup bitmesidir.Tekerlekli sandelyeye mahkum kalmak istemem ya da hastane köşelerinde yıllarca sürünmek de istemem.Yaşayacaksam her şeyimle, bir bütün olarak yaşamalıyım.Yarım olarak yaşamak beni mahveder..." - Ayrton Senna

''Belirli bir günde, belirli koşullar altında bir limitinizin olduğunu düşünürsünüz.Sonra bu limite ulaşmak için çalışmaya başlarsınız ve ulaşırsınız da...Ve dersiniz ki ''işte limit bu''.İşte bu limite ulaştığınız zaman birşey olur ve limitleri biraz aşabilirsiniz.Düşünce gücünüzle, kararlılığınızla, iç güdülerinizle yaparsınız bunu.Mükemmel bir deneyimdir ve çok yükseklere uçarsınız...'' - Ayrton Senna

''Kazanan bir pilotun neler hissettiğini asla anlayamazsınız.Çünkü kask anlaşılmaz duyguları içersinde saklar.'' - Ayrton Senna

''İkinci, sadece birinci kaybedendir.'' - Ayrton Senna

''Bu turda en iyiyim ve bunu size kanıtlayacağım.Bir daha ki turda da kanıtlayacağım ve ondan sonrakinde de...'' - Ayrton Senna

''Yarış herkes için zor şartlarda geçti ama zor benim hırsımı, hırsımda azmimi tetikliyor.Bugün bizim çocuklara yarışmayı öğrettim, bir sonraki yarış ise uçmayı öğreteceğim.'' - Ayrton Senna

''Problemsiz kazanmak çok güç.Savaşmak, zaman harcamak zorundasın, bütün inancın ve idealin bu olmalı.Eğer savaşamıyorsan baştan kaybetmişsindir ve sen bir hiçsindir bütün bunlar için mücadele etmelisin.'' - Ayrton Senna

''Risksiz bir sürüş düşünemiyorum, her pilot kendini geliştirmeli.Her pilotun kendi limitleri var, benim ki ise diğerlerinin biraz üstünde...'' - Ayrton Senna

94' Imola haftasonunda hayatını kaybeden Avusturya'lı Roland Ratzenberger ve yaşamış son gladyatör, gerçek yağmur adam ve otomobillerin efendisi Efsane Ayrton Senna'yı özlemle anıyoruz...

Murat Özkurt